ရွဥ္႔မတက္ကို ကုန္းကညႊတ္ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ ရွဥ္႔မတက္၏ ရုကၡေဗဒအမည္ မွာ(Asparagus Racemosus Lin) ျဖစ္သည္။ ျမန္မာအမည္ျဖင့္ ကညြတ္ရွဥ္႔မတက္ဟု ေခၚသည္။ ရွဥ္႔မတက္၏ မူလမ်ိဳးရင္းမွာ ႏွင္းပန္းမ်ိဳးရင္း ျဖစ္သည္။
ပံုသ႑ာန္အားျဖင့္ ဆူးျခံဳႏြယ္ျဖစ္ျပီး ဆူးငယ္ေလးမ်ား အမ်ားအျပား ပါရွိ ေလသည္။ အပင္ေအာက္ေျခေျမၾကီးထဲတြင္ ဥမ်ား မ်ားျပားစြာအုေနတတ္သည္။ အရြက္မွာ ငွက္ ေမႊးရြက္ ေပါင္းျဖစ္သည္။ရြက္ျမြာမ်ားမွာ အစိမ္းရင့္ေရာင္ရွိ၍ အပ္ေခ်ာင္း သ႑ာန္ျဖစ္ သည္။ ရွဥ့္မတက္အပြင့္မွာ ျဖဴ၍ေသးငယ္သည္။ ေမႊးၾကိဳင္ေသာ အနံ႔ရွိသည္။ အခိုင္ လိုက္ပြင့္တတ္သည္။ အသီးမွာ ငရုတ္ေကာင္းေစ႔ခန္႔ရွိကာ အသီးမွည့္လွ်င္ အနီေရာင္ ရွိသည္။
ျဗတိသွ်ေဆးက်မ္းႏွင့္ အိႏၵိယေဆးက်မ္းမ်ားအဆိုအရ ရွဥ့္မတက္၏ အေညွာက္ႏွင့္ ဥသည္ ဆီးရႊင္၀မ္းသက္ေစျပီး ႏွလံုးလုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္းမွန္ကန္ညီညြတ္ေစသည္။ ရွဥ္႔မတက္တြင္ Asparagin ဓာတ္တစ္မ်ိဳးပါ၀င္ျပီး ယင္းဓာတ္၏ အက်ိဳးတရားမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ ေဖာေရာင္နာ၊ ျမစ္ေခ်ာက္နာႏွင့္ ႏွလံုးတုန္ရင္ခုန္ေရာဂါမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးသံုးေလသည္။ ေလထိုးေလေအာင့္၊ေက်ာက္တည္ေရာဂါ၊ ဒူလာပါဒရက္ ေရာဂါ မ်ားအတြက္လည္း မ်ားစြာအက်ိဳးျပဳေလသည္။
သိပၸံနည္းက်ဓာတ္ခဲြၾကည့္ပါမူရွဥ္႔မတက္ (၅)က်ပ္သား တြင္
ကယ္လိုရီခြန္အားယူနစ္ ၁၄
ေရေငြ႔ဓာတ္ ၉၂.၉ဂရမ္
အသားဓာတ္ ၁.၄ဂရမ္
ထံုးဓါတ္ ၂၁.၀မီလီဂရမ္
သံဓာတ္ ၉ မီလီဂရမ္
ဗီတာမင္(ေအ) ၁၀၀၀ယူနစ္
ဗီတာမင္(ဘီ) ၀.၁၆ယူနစ္
ဗီတာမင္(ဘီ၂) ၀.၁၉မီလီဂရမ္
နိုင္ယာစင္ဓာတ္ ၁.၄မီလီဂရမ္
ဗီတာမင္(စီ) ၃၃.၀မီလီဂရမ္တို႔ ပါ၀င္သည္။
ျမန္မာေဆးက်မ္းမ်ားအလိုအရ။ ရွဥ္႔မတက္သည္ခ်ိဳဆိမ္႔၏၊ခါး ၏၊ ခြန္အားကိုျဖစ္ေစ၏။ ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစကာ ၀ျဖိဳးေစ၏။ သုက္၊နို႔ရည္ကိုပြားမ်ားေစ၏။ ႏွလံုး ေရာဂါ၊ေသြးအန္၊ ေသြးက်၊ အဆုတ္နာတို႔ကို ေပ်ာက္ေစ၏သလိပ္သည္းေျခကိုနိုင္၏။ ေသြးလံုးေလလံုး ေရာဂါ၊ေဖါေရာင္ျခင္း၊မ်က္စိေရာဂါ၊အဖ်ားေရာဂါတို႔ကို ပယ္၏။ ရွဥ့္မတက္၏ စြမ္းရည္သည္ တစ္ကိုယ္လံုးကိုပ်ံ႕ႏွံ႔ေစကာ အက်ိဳးကိုျပဳသည္။ အသက္ ကိုလည္းရွည္ေစသည္ဟု ညႊန္းဆိုထားသည္။ဓါတ္သေဘာအရ သီတေတေဇာဓာတ္စာ၊ ဆီးမ်ား၊ ေလသက္ဟု မွတ္ေလသည္။
ဥအသံုး၀င္ပံု
(၁) ရွဥ္႔မတက္ဥကို ခ်က္ျပဳတ္စားျခင္း၊ႏြားနို႔ႏွင့္ ေရာက်ိဳ၍ သံုးေဆာင္ပါက ခြန္အားကို သိသာစြာတိုး၏။
(၂) ေခ်ာင္းေျခာက္ေရာဂါအတြက္ ရွဥ္႔မတက္ဥ၊မုယားၾကီးရြက္၊ သၾကားခဲျဖင့္ ေရာ ၍ေသာက္ရ၏။
(၃) အဆစ္အျမစ္မ်ား ေရာင္ရမ္းကိုက္ခဲျခင္းႏွင့္ တစ္ကိုယ္ လံုးကိုေဖါက္ျပန္ေစ သည့္ေလေရာဂါအတြက္ ရွဥ္႔မတက္ ဥရည္ သက္သက္ျဖင့္ခ်က္ထားေသာ ဆီျဖင့္ လိမ္းက်ံေပးရ၏။
(၄) ရွဥ္႔မတက္ဥကို က်ိဳ၍ သၾကားခဲေရာျပီး ပ်ားရည္ႏွင့္စပ္ေသာက္ပါက ဆီးပူ ေသာေရာဂါႏွင့္ ဆီးေအာင့္ေသာ ေရာဂါကို ေပ်ာက္ကင္းေစ၏။
(၅) ရွဥ္႔မတက္ ဥရည္တြင္ ပ်ားရည္ႏွင့္ ႏြားနို႔ေရာျပီး နံနက္၌ ေသာက္ပါက အပူအကိုက္ႏွင့္ သည္းေျခေရာဂါတို႔ကို ေပ်ာက္ ကင္းေစသည္။
(၆) ရွဥ္႔မတက္ဥကိုၾကိ္တ္၍ ညွစ္ရည္ႏွင့္ႏြားနို႕ေရာျပီး ေသာက္ သံုးေပးပါက ေက်ာက္တည္ေရာဂါကိုေပ်ာက္၏။
(၇) ရွဥ္႔မတက္ဥကိုၾကိတ္၍ ပ်ားရည္ေရာေသာက္ပါက မီးယပ္ေရာဂါေပ်ာက္၏။
(ဂ) သားသည္မိခင္မ်ားရွဥ္႔မတက္ဥအမွဳန္႔ကို ႏြားနို႕ႏွင့္ ေရာစပ္ေသာက္ျခင့္ျဖင့္ မိခင္၏ နို႔ရည္ကို တိုးပြားေစ၏။
(၉) ရွဥ္႔မတက္ဥရည္တြင္ ႏြားနို႔ေရာ၍ေသာက္ပါက အဆိပ္သင့္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေပ်ာက္ ၏။
(၁၀) ခြန္အားတက္ၾကြေစရန္ကား ရွဥ္႔မတက္ဥကို အမွဳန္႔ၾကိတ္ျပီး ပ်ားရည္၊ ငရုတ္ေကာင္း အနည္းငယ္ ေရာစပ္ေသာက္ရ၏။
က်မ္းကိုး
ျမန္မာ့ေဆး၀ါးပင္မ်ား
၀င္းသူရညြန္ ့
(21-10-2018)